معرفی اوکارینا

اوکارینا یک ساز بادی با سوراخ هایی روی محفظه هوا می باشد که با استفاده از دهان و تنفس هوا به داخل آن صدا تولید می شود.

گرچه این ساز دارای انواع مختلف و سبک‌های مختلف است، ولی یک اوکارینای معمول محفظه‌ای بسته با چهار تا دوازده سوراخ و يك دهانه است.

قديمی‌ترين مواد مورد استفاده در ساخت اوكارينا، خاك رس و سراميك است ولی امروزه از پلاستيک، چوب، فلز يا حتی استخوان نيز در ساخت آنها استفاده می‌شود.

تاریخچه اوکارینا

این ساز که در حال حاضر یکی از قدیمی‌ترین سازهای اختراع شده محسوب می شود، قدمت آن به 12000 سال قبل از میلاد برمی گردد. این هزاران سال قبل از  سکونت بشر در سومر و بابل است.

اولين ساز موسيقی شبيه اوكارينا 12 هزار سال قبل در چين و آمريكای ميانه ساخته شده‌اند. يكی از سازهای چينی به نام شون در جشن‌های همراه با موسيقی و رقص استفاده می‌شد. البته صدای توليدی در شون با دميدن روی لبه خارجی ايجاد می‌شد، در حاليكه اوكارينا دارای مسيرهای جريان‌های هوا  در داخل ساز است.

در ژاپن اوكارينا سوچيبو به معنای «فلوت خاكي» ناميده می‌شود. اوكارينا توسط كاشفان اروپايی ازآمريكای ميانه به اروپا آورده شده است. آزتك‌ها به اين كاشفان، استفاده‌های فرهنگی اوكارينا را در ترانه‌ها و رقص‌ها نشان دادند. اولين استفاده از اوكارينا دراروپا به قرن نوزدهم در ايتاليا باز مي‌گردد. مخترعي به نام جوزپه دوناتي ساز اوكارينا را از سازی مشابه اسباب‌بازي كه تنها برخي نت‌ها را مي‌نواخت به سازي پيچيده‌تر تبديل كرد. اوكارينا در گويش بلوگنس ايتاليايي به معناي «قوي كوچك» است.

در سال 1964، جان تیلور، ریاضیدان انگلیسی، یک سیستم انگشت گذاری ایجاد کرد که به اوکارینا اجازه می داد تنها با استفاده از چهار سوراخ، یک اکتاو  کامل را بنوازد. این در حال حاضر به عنوان سیستم انگشتی انگلیسی شناخته می شود، و به طور گسترده برای اوکارینا استفاده می شود. همچنین در برخی از اوکاریناها چند محفظه استفاده می شود، به خصوص در مواردی که برای پخش بیش از یک نت در یک زمان طراحی شده اند.

احیای محبوبیت اوکارینا در موسیقی مدرن

دو رویداد اخیراً این آلت موسیقی اولیه را به چشم جهانیان بازگردانده است. در سال 1998، نینتندو یک بازی ویدیویی را برای سیستم نینتندو64 خود به عنوان بخشی از سری لنجند آو زلدا تولید کرد. شرح این بازی اینگونه بود که در آن قهرمان بازی باید در هر مرحله یکی از دوازده ملودی که برای اوکارینا تنظیم شده را یاد بگیرد و بنوازد.

رویداد دیگری که اوکارینا را که به “غاز کوچک” مشهور شده بود برای یک گروه سنی کاملاً متفاوت زنده کرد، کنسرتو ویولن بود که توسط آهنگساز اروپای شرقی گیورگی لیگتی نوشته شده بود. او در این کنسرتو نه تنها یک، بلکه چهار تا از این سازهای کمیاب و در عین حال جذاب را به کار گرفت.

این مورد،توجه شنوندگان موسیقی کلاسیک را به خود جلب کرد و استفاده از این ساز مانند آتش در سراسر جهان گسترش یافت.

ژاپنی ها همچنان به تبلیغ این ساز در نمایش های انیمیشنی خود مانند پوکمون، بلیچ و ناروتو ادامه می دهند. اما در طول سال‌ها به سایر برنامه‌ها و فیلم‌های تلویزیونی نیز نفوذ کرده است، مانند «معنای زندگی» اثر مانتی پایتان

مکانیزم تولید صدا در ساز اوکارینا

تمامی اوكاريناها به روشی مشابه كار مي‌كنند: نوازنده هوا را از طريق يک دهانه وارد اوكارينا می‌كند، هوا به لبه زبانه ساز برخورد می‌كند و صدا توليد می‌شود. هوا در داخل اوكارينا مرتعش می‌شود و با پوشاندن سوراخ‌ها و برداشتن انگشتان از روی سوراخها زیر و بم صدا تغییر می‌کند. سوراخ‌ها توسط انگشت‌ها پوشانده می‌شوند يا برداشته می‌شوند تا نت‌ها را بالا يا پائين ببرند.

برای توضیح بهتر این مکانیزم به عکس زیر توجه کنید.

1. هوا به داخل دهانه ساز دمیده می شود.
2. هوا از کانال عبور میکند و به لبه زبانه می رسد
3. با شکست هوا روی زبانه صدای ساز تولید می شود
4. با خروج هوای داخل محفظه ساز  از هر سوراخ یکی از نت ها اجرا می شود

انواع اوکارینا

عرضی

مدل عرضی همان است که با گفتن نام اوکارینا تصویرش در ذهن عموم مردم ایجاد می شود. این مدل در برخی از متون به نام (sweet potato) به سیب زمینی تشبیه شده است.

از نوع عرضی، نسخه های 10 سوراخ و 12 سوراخ وجود دارد، تفاوت آن در این است که 12 سوراخ دسترسی به نت های بیشتری و در نتیجه دامنه وسیع تری را فراهم می کند. عمدتاً در این نوع است که شما نسخه های بیس با صدایی بم را نیز پیدا می‌کنید.

آویز

این مدل بهترین ساز همراه در سفر است. آنها بسیار کوچکتر از مدل‌های متداول عرضی هستند که دارای دهانه ای مستقیم و سوراخ هایی در طرفین صفحه بالایی ساز هستند.

از این نوع، آویزهای انگلیسی با 4 یا 6 سوراخ و آویزهای پرویی که در مراسم آیینی در زمان اینکاها استفاده می شد، وجود دارد. اینها اغلب توسط حکاکی های رنگی حیوانات روح و خدایان تزئین شده اند.

درون خطی

این اصطلاح به این اطلاق می شود که دهانه و جهت دمیدن هوا در راستای طول دستگاه باشد. آنها به عنوان ترکیبی از انواع عرضی و آویز دیده می شوند که اندازه متوسط و خطی هستند.

آنها دارای همان تعداد سوراخ هستند و مانند مدل عرضی نواخته می شوند، شیوه انگشت گذاری روی این مدل مانند  همان مدل عرضی می‌باشد .

چند محفظه ای

آخرین و پیچیده ترین نوع، سبک چند محفظه ای است که از اوکارینا های دوتایی و سه گانه تشکیل شده است! دو نوع اصلی با یک الگو واحد وجود دارد  در هر دو نوع هدف رسیدن به دامنه بالاتر  اصوات است.

مدل های عرضی دوتایی و سه گانه و همچنین آویزهای دوتایی و خطی  وجود دارد. سبک‌های دو خطی برای نواختن نت‌های هارمونیک طراحی شده‌اند که در آن‌ها می‌توان همزمان ملودی ها و آکوردهارا باهم نواخت .

انواع دیگری نیز وجود دارند که به طور منظم در سیستم طبقه بندی بالا قرار نمی گیرند و بیشتر ساز ابداعی به شمار می آیند، اگرچه کاملاً کاربردی هستند. در اینجا چند نمونه آورده شده است.

در بالا نمونه‌ای از اوکارینا است که می‌توانید به معنای واقعی کلمه از آن بنوشید و ملودی را با آن بنوازید، در حالی که در زیر یک نسخه دو محفظه است که به منظور هارمونیک کردن ملودی‌های شما ساخته شده است.

نت اوکارینا

خواندن و نواختن همراه با نت یک تجربه بی نظیر است. این تصویر برای راهنمایی محل قرار گیری انگشتان روی ساز طراحی شده است همانند راهنمای  انگشت گذاری  روی دسته گیتار.

حرفه‌ای ها به طور معمول نت هارا از روی خطوط حامل می خوانند اما این تبلچرها  کمک بزرگی برای نوآموزان است که در حال یادگیری موسیقی هستند .

یافتن تبلچرهای اوکارینا چالش واقعی است، زیرا بسیاری از آنها توسط آماتورها و مبتدیان تولید می شوند و حاوی خطا هستند و در نهایت از مسیر اصلی یک ملودی منحرف می شوند.

نحوه خواندن نت

خواندن این سبک نت به لطف روش های تجسم هوشمندانه بسیار آسان است. با نگاهی به یکی از تصاویر بالا، متوجه خواهید شد که هر نت یک نمای کامل از ساز است و هر یک از سوراخ ها را به شما نشان می دهد سوراخ ها یا به رنگ سفید یا سیاه پر می شوند. سیاه به این معنی است که شما باید آن سوراخ را بپوشانید، در حالی که سفید به این معنی است که باید آن را بدون پوشش رها کنید. به معنای واقعی کلمه همین است!

با این حال، یک مشکلی که در استفاده از این  تبلچرها وجود دارد این است که هیچ راه خوبی برای نشان دادن طول نت وجود ندارد. این مستلزم آن است که با ملودی ها و آهنگ هایی که می نوازید آشنا باشید.

این آزاردهنده  است اما یک مشکل جدی نیست.برای نوآموزان بهتر است که تبلچر ها حتی با این مشکل وجود داشته باشند تا اینکه اصلاً وجود نداشته باشد.  برخی از تبلچرها یک عدد به بالای نت اضافه می‌کنند تا بگویند چند ضربه باید آن را نگه دارید، اما می‌توانید تصور کنید که تشان دادن اجرای یک نت چنگ یا دولاچنگ چقدر گیج کننده خواهد شد.

چگونه دمای هوا بر گام اوکارینا تأثیر می گذارد

هنگامی که در یک اوکارینا می دمید، گرمای نفس شما با دمای هوا ترکیب می شود و یک دمای میانگین این دو به درون ساز وارد می شود  ساختمان اوکارینا به گونه ای  است که یک دمای متوسط در حدود  20 درجه سانتیگراد در درون محفظه ساز به صورت یکسان توزیع می‌شود.

اینکه دمای هوا چگونه بر گام اوکارینا تأثیر می‌گذارد بسیار ساده است. مانند تمام سازهای بادی صدای آنها تحت تأثیر دمای هوای محیط است. آنها در هوای سردتر صدای یکنواخت تری دارند در حالیکه هوای گرم صدای ساز را دچار نوسان می‌کند.